W ciągu ostatnich lat byłam pełnomocnikiem w kilkudziesięciu postępowaniach o zapłatę, w których dochodzono roszczeń z tytułu zastępczego wykonania umów sprzedaży zboża i rzepaku. Z mojego doświadczenia wynika jednak, że nadal niewielu przedsiębiorców korzysta z tej instytucji w sytuacji niewydania rzeczy oznaczonych co do gatunku, czyli na przykład zboża czy mąki. Dzieje się tak pomimo tego, że wykonanie zastępcze jest znacznie prostszym instrumentem do zastosowania i dochodzenia przed sądem niż odszkodowanie z tytułu niewykonania umowy sprzedaży przez sprzedającego.

Z czym kojarzymy wykonanie zastępcze ?

Wykonanie zastępcze jest najczęściej kojarzone z umowami w procesie budowlanym. Gdy wykonawca wadliwie albo sprzecznie z umową wykonuje prace, inwestor może powierzyć je do poprawienia lub dokończenia innemu podmiotowi, a ich kosztem obciążyć wykonawcę, który nie wywiązał się z umowy. Podobnie wygląda zastosowanie wykonania zastępczego w umowach o dzieło (np. wykonanie szafy przez stolarza).

Czy można wykonać zastępczo umowę sprzedaży ?

Znacznie mniej rozpowszechnione jest stosowanie zastępczego wykonania w przypadku umów, zobowiązujących do wydania rzeczy oznaczonych rodzajowo (np. zboża), czyli przede wszystkim umowy sprzedaży, ale również umowy dostawy. W sytuacji, w której sprzedający (dostawca) nie wydaje rzeczy w terminie, druga strona może dokonać zakupu zastępczego i zażądać zwrotu jego kosztów albo - według swojego wyboru - zażądać zapłaty wartości niewydanych rzeczy.

Alternatywa do odszkodowania

Wykonanie zastępcze stanowi atrakcyjną alternatywę dla żądania odszkodowania. Obowiązkiem powoda jest wyłącznie wykazanie wysokości żądanej kwoty oraz niewydania rzeczy przez sprzedającego (dostawcę). Obliczenie kwoty należnej z tytułu wykonania zastępczego nie stanowi takiego wyzwania jak w przypadku odszkodowania. Nie ma również konieczności wykazywania szkody i związku przyczynowego, a konieczność powołania dowodu z opinii biegłego może dotyczyć tylko przypadku żądania wartości niewydanych rzeczy. Co do zasady proces oparty o wykonanie zastępcze umowy jest prostszy i tańszy.

Dlatego jeżeli kontrahent nie wykona umowy, zapraszam na konsultacje celem sprawdzenia, czy możliwe jest skorzystanie z wykonania zastępczego.